اِشکِلَک (12)

.

هر محققی که بخواهد آزادانه ، بدون وابستگی سیاسی و جناحی و بدون تعصبات مذهبی و بی هیچ حب و بغضی ؛ علل عدم تغییر و تحول و تجدید بعضی احکام منقرض و از رده خارج شده را ـ که تا به اکنون در ایران و بعضی حکومت های اسلامی دوام یافته است ـ بررسی و ریشه یابی کند به واژه هایی مانند "فقه" و "فقیه" و به عوامل و مسبب هایی مانند بعضی از متون دینی و احکام استنباط شده از سوی فقها می رسد. 

.
بعضی از فقها بی آنکه توصیه ی اکید پیامبر دین اسلام را مبنی بر نقل نکردن احادیثی که متفاوت با گفته های وی است ، در نظر داشته باشند و بخصوص تأکید مصرانه ی ایشان بر عدم اعتناء به احادیث ، روایات و گفته هایی که از زبان ایشان پس از رحلت شان طرح خواهد شد ؛ متأسفانه همچنان از دیرباز به شاخ و برگ دادن نقل قول های پیامبر و ائمه بر مبنای ذهنیت ها و تأویل ها و برداشت های شخصی خود تحت عنوان "فقه مستنبط" (که اختصاص به دوره ی سوم از تاریخ فقه دارد و در آن به شیوه ی بیان احکام در قالب عبارات شخصی خود مجتهد عمل می شود) تا به حدی پیش رفته اند که اغلب ملاحظه می شود از یک روایت یا از یک حدیث نامعتبر و حتی معتبر ، برداشت های مطول و مفصلی انجام شده است که مضمون و فحوای اصلی کلامِ آن حدیث یا آن روایت ، کاملا تغییر یافته و بیان و اجرای آن به خصوص به شکل احکام جزایی در جامعه ی امروزی منجر به هتک حرمت و آبروی همان دین و آئین و رسول و ائمه اش می شود. 

.
"فقه" در اصطلاح لغوی به معنای درک کردن و فهمیدن عمیق است و در اصطلاحات دینی به علمی گفته می شود که به‌ وسیله ی آن ، احکام شرعی از ادله ی تفصیلی به دست می‌آید. 
اگرچه "دلایل ‌تفصیلی" را از نظر بیشتر علمای شیعه ، قرآن ـ سنّت ـ اجماع و عقل دانسته اند اما "فقیه" باید به کسی یا کسانی گفته شود که آیات کتاب الهی و احادیث و روایاتی را تحلیل و تفسیر کند که در زمان حیات حضرت رسول از زبان خود ایشان ایراد شده است و البته پس از فهم و درک عمیق آن با در نظر داشتن مقتضیاتِ خاصِ آن زمانه و آن جوامع و با توجه به تأثیرات سوئی که آداب و رسوم و سنن رایج در زمان پیش از ظهور آن مذهب در چگونگی شکل گرفتن احکام با تمام تحکماتش داشته است ، به تجزیه و تحلیل بپردازد و استنباطات خود را از آن احکام ، در هر عصر و هر دوره از جوامع امروزی بر اساس رشد و تعالی فرهنگ ها و تفکرات و علوم بشری و بر مبنای جایگاه و مقام والای آدمی و کرامات انسانی ، به شکلی نوین تبیین و تازه سازی کند.
.

.
... ادامه دارد

.

.