حقوق جامعه بر رهبران (11)

.

در بخش نامه ها در پنجاه و سومین نامه در کتاب نهج البلاغه ، آنچنان توصیه های فصیح و شفافی در باب راهکارهای اجرائی اداره ی یک حکومت دینی و به خصوص اِعمال حقوق مردم ، بکار رفته است که اگر فحوای کلام را خود در برهه هایی از روزگار کنونی به چشم خود ندیده باشید و در تاریخ حکومت ها نخوانده باشید گمان به اغراق در کلام می برید.

.

دقت بفرمایید :

.

" و اشعر قلبک الرحمه للرعیه، و المحبه لهم، و اللطف بهم، و لا تکونن علیهم سبعا ضاریا تغتنم اکلهم". [ نهج البلاغه ـ نامه ى 53]

.

معنی :

.

"و با مردم مهربان باش و دوستى و صمیمیت با آنها را در قلب خود جاى ده و همچون جانورى درنده مباش که خوردنشان را غنیمت شمارى".

.

جملات فوق را مولا در آیین حکومت دارى خود ، به ولاه و حکمرانان خویش در سرزمین هاى اسلامى ، پس از توصیه به خویشتن دارى و رعایت تقوا و پرهیز از دنباله روى از هواهاى نفسانى و شهوات ، لزوم مردم دارى و برخورد خوش با عموم مردم توصیه کرده اند.

بنابرین اگر سردمداران یک حکومت به موازین و معیارهای دینی برای اداره ی حکومت خود قائل هستند باید بدانند یکی از مواردی که رضایت عموم بدان بستگى دارد این است که پاسخ به این سئوال را بدرستی بدانند. این سئوال  که :

حکومت آنها با چه دیده اى به خود و به توده ى مردم نگاه مى کند؟ با این چشم که آنها برده و مملوک ، و خود صاحب اختیارند ؟ و یا با این چشم که مردم صاحب حق اند و سردمداران تنها وکیل و امین و نماینده ی آنها ؟

.

در صورت اول ، هر خدمتى انجام دهند از نوع تیماری ست که مالکِ یک حیوان براى حیوان خویش انجام مى دهد و در صورت دوم ، از نوع خدمتى ست که یک امانتدار صالح انجام مى دهد. اعتراف حکومت به حقوق واقعى مردم و احتراز از هر نوع عملى که نمایانگر نفى حق حاکمیت مردم باشد ، از شرایط اولیه ى جلب رضایت و اطمینان آنان است.

.

.

... ادامه دارد

.

.